Onderzoeken van maatschappelijke complexiteit
Organisatie :
Dorien DeTombe, NOSMO onderzoeksgroep Methodologie van
complexe maatschappelijke problemen
Cor van Dijkum, NOSMO onderzoeksgroep Simulatie
Hoe onderzoek je maatschappelijke complexiteit?
Praktijkanalyse gebaseerd op theorie en methodologie.
Dorien DeTombe, International Research Society on Methodology of Societal Complexity
Het onderzoeken van maatschappelijke
complexiteit, de complexiteit van de problemen die dagelijks gepubliceerd
worden in kwaliteitskranten, zoals bijvoorbeeld de krediet crisis, heeft een op
wetenschapstheoretische basis gebaseerde methodologie nodig. Deze methodologie
is te vinden in het vakgebied methodologie van complexe maatschappelijke
problemen. De daaruit voortkomende methodologie voor de praktijk is de Compram
methodologie ontwikkeld door DeTombe (1994). Deze methodologie schrijft voor
dat een probleem in model gebracht kan worden door een groep van experts met
kennis van verschillende aspecten van het maatschappelijke probleem. Dit model,
het zeven-lagen model, maakt gebruik van een systeem dynamisch simulatie model
om de onderlinge verbanden tussen de verschijnselen te kunnen weergeven en om
in staat te zijn de gewenste veranderingen uit te proberen in een scenario. Er
zijn echter nogal wat kanttekeningen te maken bij het gebruik van de
systeem dynamisch simulatie modellen voor scenario’s. Kritiek van uit
verschillende wetenschapsgebieden zoals systeem theorie, chaos theorie en de
theorie van complexe maatschappelijke problemen zal worden besproken.
Cor van Dijkum, Utrecht
University
Niek Lam, Achmea
William Verheul, Nivel
Dat onze maatschappelijke problemen een complex karakter hebben kan men inmiddels dagelijks in de krant lezen. De vraag dient zich echter steeds meer aan wat daarmee is bedoeld. Zeker: er zijn vele actoren betrokken bij die problemen, men kan een reeks van factoren aanwijzen die te maken hebben met die problemen die onderling op een ingewikkelde manier samenhangen, er zijn diverse causale verbanden aan te wijzen en er kunnen verschillende waarden en normen meespelen bij de interpretatie van die problemen. Maar is daarmee de situatie behalve dat het ingewikkeld in elkaar zit dan ook een complexe situatie ? Teruggaande naar een aantal bronnen van het begrip complexiteit wordt besproken wat een complexe situatie is, hoe dat systeem dynamisch is te beschrijven en hoe je het dientengevolge zou moeten onderzoeken. Aan de hand van een praktijkonderzoek naar de communicatie tussen huisarts en patient wordt aangegeven tot welke verrassende resultaten zo’n onderzoek kan leiden.